فرزانه شهامت| تازهترین گزارش اقتصادی شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) از کاهش ۲/۲۴ درصدی تعداد تراکنشهای دی ماه نسبت به آذرماه خبر میدهد.
این گزارش نشان میدهد تعداد تراکنشها از ۲ میلیارد و ۲۵۹ میلیون تراکنش در آذرماه به ۲ میلیارد و ۲۰۸ میلیون تراکنش در دی ماه رسیده است که دلایل احتمالی مختلفی را میشود برای آن تصور کرد؛ رکود، افزایش تقاضا برای خریدهای نقدی، حذف خریدهای خرد و بالابودن تعداد تراکنشهای ناموفق میتواند تعدادی از این دلایل باشد که البته برخی از آنها با دادههایی که در ادامه این گزارش میآید، خط میخورد.
به این آمار باید این نکته را هم اضافه کرد که مبلغ تراکنشهای در دی ماه نسبت به آذرماه با ۰/۸۲ درصد رشد به ۲۸۱ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان رسیده است. به بیان دیگر با وجود کاهش تراکنش ها، مبالغ پرداخت شده از طریق کارت خوان ها، ابزارهای اینترنتی و موبایلی در دی ماه رشد داشته است.
کاهش نرخ تورم دی ماه نسبت به آذرماه نشان میدهد افزایش یادشده دست کم به دلیل اثرات تورمی نبوده است. رشد حقیقی ارزش تراکنشهای دی ماه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال (پس از حذف اثر تورم) نیز ۹/۱۲ درصد بوده است که روند روبه رشد مبلغ تراکنشها را تأیید میکند.
این مهم میتواند به دلیل افزایش سطح دسترسی به ابزارهای شاپرکی به میزان ۲/۳۳ درصد نسبت به ماه پیش باشد. موفقیت ۹۰/۷ درصد از تراکنشهای دی ماه، کاهش ۱/۹۵ درصدی تعداد خطاها در دی ماه نسبت به آذرماه، به اضافه سهم ۹۰/۸۹ درصدی کاربر در بروز خطا نشان میدهد که دلیل کاهش تراکنشها در دی ماه نسبت به آذرماه به کیفیت خدمات ارتباطی ندارد.
وضعیت خراسان رضوی
کدام استانها پیشتاز حرکت به سمت استفاده از پرداختهای غیرنقدی هستند؟ با چند دادهای که در ادامه میآید، میتوان به این سؤال پاسخ داد و وضعیت خراسان رضوی را بین ۳۱ استان کشور ترسیم کرد. در دی ماه ۹۸ بیشترین پایانههای فروشگاهی مربوط به تهران با بیش از یک میلیون و ۷۰۶ هزار پایانه بوده است. پس از آن با اختلاف زیاد خراسان رضوی با بیش از ۶۲۳ هزار پایانه در جایگاه دوم ایستاده است و ایلام با ۵۹ هزار پایانه کمترین پایانههای فروشگاهی کشور را دارد.
اطلاعات مربوط به تعداد سرانه توزیع کارت خوان فروشگاهی به ازای هر فرد بالای ۱۸ سال که متقاضی استفاده از خدمات پرداخت الکترونیک است، در خراسان رضوی طی آذرماه ۹۸، ۰/۱۳۲ درصد بوده که با رشد ۲/۵۶ درصدی در دی ماه امسال به ۰/۱۳۵ درصد رسیده است. خراسان رضوی از نظر این شاخص در جایگاه سیزدهم کشور ایستاده و همچنان از میانگین ۰/۱۳۶۹ درصد کشور پایینتر است.
تجمیع اینها یعنی خراسان رضوی از نظر تعداد پایانهها جزو استانهای نخست است، اما از نظر سرانه متقاضیان بالای ۱۸ سال برای دریافت خدمات یادشده در سطح متوسط قرار دارد.
بیشترین سرانه یادشده در کشور مربوط به استان یزد با ۰/۱۹ درصد و در رتبه بعد استان تهران با ۰/۱۶۴ درصد است. سیستان وبلوچستان با ۰/۰۹۶ درصد کمترین سرانه ابزار کارت خوان فروشگاهی فعال سیستمی را دارد. تعداد سرانه تراکنشها صرفا برای ابزار کارت خوان فروشگاهی به ازای افراد بالای ۱۸ سال نیز در استانها متفاوت است.
آذربایجان شرقی با شاخص ۲۱ پایینترین و هرمزگان با ۵۰/۶۵ درصد بالاترین سرانه را دارند. جالب است بدانید تهران با ۳۹/۵۷ درصد در رتبه پنجم کشور قرار دارد. خراسان رضوی با ۳۲/۵۹ درصد در جایگاه سیزدهم کشور ایستاده است.